1981, nr 10 [Jerzy Płudowski red. nacz.].

1981, nr 10 podtyt.: [miesięcznik społeczno-kulturalny].

1981, nr 10 wyd.: [Instytut Wydaw. Związków Zawodowych].

Od 1978, nr 1 [Tadeusz Książek red. nacz.].

Od R. 9, nr 2 (1958) podtyt.: [miesięcznik społeczno-kulturalny związków zawodowych].

R. 12, nr 1 (1961)-R. 14 [i.e. 15], nr 12 (1964) brak wyróżnionego red.

Tyt. wg okł.

Bibliogr. s. 210-230 i przy pracach.

Materiały II Ogólnopolskiego Sympozjum Naukowego poświęconego problemom organizacji życia kulturalnego i społecznej aktywności kulturalnej, Warszawa, styczeń 1972.

Bibliogr. s.295-[305]

Zawiera: Transformacja ustrojowa a potrzeby edukacyjne w Polsce po 1989 roku ; Oblicza kryzysu systemu edukacji w Polsce ; Poszukiwanie rozwiązań. Zmiany w systemie edukacji po 1989 roku: kierowane, spontaniczne.

Zawiera: Szkoły niepubliczne i ich rola w systemie edukacji w Polsce po 1989 roku ; Szkoły publiczne i niepubliczne. Innowacje i eksperymenty pedagoiczne ; Szkoły niepubliczne w Polsce po 1989 roku ; Szkolnictwo niepubliczne jako przedmiot badań.

Zawiera: Charakterystyka badań: problemy i metody badawcze, przebieg badań.

Zawiera: Szkoły autorskie i ich twórcy: dylematy terminologiczne, kryteria doboru szkół autorskich i ich twórców.

Zawiera: Autorska Szkoła Samorozwoju ASSA we Wrocławiu: twórcy i historia powstania, idee podstawowe ASSA, samorozwój i wolność, sytuacje dla samorozwoju.

Zawiera: Wrocławska Szkoła Przyszłości: historia placówki i jej twórca, idea szkoły, wyobraźnia i ekologia, metoda pracy, projektowane okazje edukacyjne ; Program nauczania - system treściowej organizacji edukacji szkolnej ; Organizacja procesu nauczania. Czas zadaniowy, warsztatowy, otwarty.

ISpołeczne Liceum Ogólnokształcące "Bednarska" w Warszawie: historia szkoły, jej twórca, idea, demokracja i elitarność, program i organizacja zajęć.

Zawiera: Szkoła Stowarzyszenia Kultury i Edukacji w Warszawie: historia szkoły i jej twórca, idee podstawowe, podmiotowość i kultura, metoda i program, organizacja zajęć.

Zawiera: Ogólnokształcące Liceum Programów Indywidualnych w Gdańsku: historia szkoły i jej twórca, ida szkoły - indywidualne potrzeby rozwojowe i edukacyjne uczniów, metoda, program i organizacja zajęć.

Zawiera: I SPołeczna Szkoła Podstawowoa STO na Polankach w Gdańsku: historia szkoły i jej twórca, idea szkoły - podmiotowość - samorealizacja - rozwój, program i organizacja procesu nauczania, ocenianie.

Zawiera: Społeczne Liceum Ogólnokształcące Poltech w Toruniu: program nauczania i wychowania, szkoły konserwatywna i surowa, "Statut", "Pryncypia" i regulamin społeczności szkolnej.

Zawiera: Wizja siebie, człowieka i świata w koncpcjach badanych twórców szkół ; Kim jestem; Jaki jest sens mojego życia? Analiza tożsamości indywidualnej i poczucia sensu życia badanych twórców szkół autorskich ; "Nie wiem, kim jestem". Próba uniknięcia odpowiedzi ; "Kiedy miałem 12 lat...". Biograficzno-historyczne wątki budowania tożsamości indywidualnej.

Zawiera: "Wieczne szukanie" ; Metafora drogi w odpowiedzi na pytanie "Kim jestem?" ; "Sens mojego życia to..." - próby opisu, nazywania, tworzenie konkretnych odpowiedzi ; Sokrates, Kant, Fromm, Maslow i inni - koncepcje filozoficzne, psychologiczne i społeczne a sens życia ; "Ta szkoła to sens mojego życia".

"Szkoła jak świat" - przyczyny, sens, cel powołania własnej szkoły ; "Szkoła w Polsce przed 1989 rokiem była niedobrą instytucją" - niezadowolenie z rzeczywistości i stanu oświaty jako źródło własnej koncepcji szkoły ; "To było nasze widzenie świata" - znaczenie zespołu w początkowej tworzenia szkoły ; "Stwarzam świat" - szkoła jako substytut tworzenia świata: kreacyjna, demiurgiczna rola autora koncepcji szkoły.

Zawiera: Wizja człowieka i rzeczywistości, do której ma przygotować szkoła ; Wizje człowieka - wychowawcy i wychowanka w koncepcjach twórców szkół autorskich: "Uczeń ma być taki jak ja!" ; "Nie należy tworzyć wizji człowieka" - odrzucenie, rezygnacja z wizji ucznia i nauczyciela ; Oczekiwania wobec uczniów i nauczycieli.

Wizja rzeczywistości, do której edukacja ma przygotowywać uczniów - "Zrobić to o czym da się pomysleć" - tworzenie trafnych utopii ; Jak rzeczywistość czy jaki człowiek?

Zawiera: "Wartości nadają sens" = poglądy twórców szkół autorskich na temat systemów hierarchii i konkretnych wartości ; Wartości najwazniejsze, systemy i hierarchie wartości: co to jest wartość, charakterystyka wartości; Hierarchie wartości i obawy z nimi związane.

Zawiera: "Ten kontekst nie ułatwia mówienia o transcendencji" - transcendencja, religia, Bóg i ich znaczenie w życiu respondentów ; Materia - pomiędzy rozwojem a ograniczeniami ; Znaczenie spraw materialnych w życiu osobistym autorów ; Kontrowersje wokół "szkoły ubogiej" ; "Trzeba wychowywać ludzi, którzy są twórcami" ; Twórczość, sztuka, wyobraźnia - ich znaczenie w edukacji i życiu osobistym respondentów ; "Marzę, żeby zamieszkac na wsi" - poglądy związane z przyrodą, ekologią i uprawianiem sportu ; Naród, państwo, społeczeństwo i... ; "Z pojęciem naród wiążą mi się bardzo negatywne i bardzo pozytywne emocje" ; Stosunek autorów do pojęcia narodu i patriotyzmu ; "Myśląc państwo, odczuwam także ambiwalencję ; "Społeczeństwo - pojęcie neutralne aksjologicznie?" ; O demokracji entuzjastycznie i sceptycznie ; "Polityka nie może mieć żadnego związku ze szkołą" ; Polska, Europa, świat - przynależność i obcość ; "Inspiracja tak, naśladownictwo nie". Znaczenie wzorów osobowych w zyciu respondentów i ich uczniów ; "Świat jest czymś więcej niż przedmiotem badań naukowych" - poznawalność świata, problemy epistemologiczne.

Zawiera: Szkoła autorska jako realizacja wizji edukacyjnych ; "Odpowiedź na pytanie kim jest człowiek? była podstawą koncepcji edukacyjnej szkoły" - idea podstawowa szkoły i jej źródła w opiniach respondentów i ich uczniów ; Świat jest czymś więcej niż przedmiotem badań naukowych" - poznawalność epistemologiczna.

Zawiera: Szkoła autorska jako realizacja wizji edukacyjnych ; "Odpowiedź na pytanie kim jest człowiek? była podstawą koncepcji edukacyjnej szkoły" ; Idea podstawoa szkoły i jej źródła w opiniach respondentów ; Zakładanie ogrodów i konstruowanie zegarów ; Idee podstawowe szkoły, etapy i sposoby wprowadzania ich w życie ; "Najpierw była idea, byli ludzie, a dopiero później..." - konflikty i kryzysy związane z realizacją idei szkoły ; "Ten dom stał się domem naszej szkoły" - problemy materialne a realizacja idei szkoły ; Teraźniejszość i przyszłość koncepcji szkoły.

Zawiera: 0. Proszę państwa ta koncepcja jest taka i tutaj macie wolny wybór. Udział uczniów, nauczycieli, rodziców, władz lokalnych i oswiatowych w tworzeniu i realizacji koncepcji szkoły.

Zawiera: "Mam nadzieję, że one tworzą jakąś konsekwentną całość" - metody wychowania i nauczania stosowane w badanych szkołąch autorskich - kontrola i ocena wyników nauczania, relacja uczeń - nauczyciel. Pomiędzy mistrzem a partnerem ; Programy nauczania, interpretacje, innowacje, eksperymenty ; Organizacja procesu nauczania - system klasowo-lekcyjny, czy...? ; Badanie efektywności szkoły ; Dyrektor, konsultant, straznik idei - rola twórcy szkoły obecnie i w przyszłości.

Zawiera: "To może być laboratorium zmiany oświaty". Znaczenie szkół autorskich w polskim systemie edukacji ; "To system edukacji powinien mieć wpływ na społeczeństwo i państwo" - wpływ społeczeństwa, państwa na system edukacji w Polsce.

Zawiera: Taki system jakie społeczństwo? - stosunek respondentów do publicznego systemu edukacji i dotychczasowych prób jego reformowania w Polsce.

Zawiera: 0. Szkoły biepubliczne są bardzo różne - stosunek respondentów do niepublicznego sektora edukacji.

Zawiera: Czerpiemy jak ze źródła - stosunek respondentów do tradycyjnych szkół alternatywnych.

Zawiera: Kontakty i współpraca ze środowiskiem zewnętrznym iui innymi szkołami autorskimi.

Zawiera: Dalismy wiatru w skrzydła pionierom - rola twórców szkół autorskich i ich szkół we współczesnym systemie oświaty w Polsce.

Zawiera: Rozdział pierwszy: Współdziałanie i dialog, samorządność i demokracja w wybranych koncepcjach edukacyjnych - na tropach ewolucji pojęć.

Zawiera: Krajoznawstwo i turystyka dzieci i młodzieży - okazją do współdziałania, samorządności i demokracji: edukacja na miarę XXI wieku, dbałość o kompetencje uczniów, edukacyjne możliwości krajoznawstwa i turystyki, podstawowa forma aktywności krajoznawstwa i turystyki i jej możliwości w edukacji szkolnej, poszukiwanie wzorca wycieczki szkolnej, więcej krajoznawstwa i turystyki w szkole / Kazimierz Denek.

Zawiera: Dialog i współdziałanie w rodzinach śląskich jako forma przekazu kultury regionalnej ; Znaczenie kultury regionalnej w rozwoju i wychowaniu dziecka ; Rola rodziny w przekazywaniu wartości kultury ; Formy przekazu kultury regionalnej w rodzinach śląskich - dialog i współdziałanie ; Współpraca szkoły ze środowiskiem rodzinnym w zakresie edukacji regionalnej / Helena Synowiec.

Zawiera: O formach współdziałania dzieci i młodzieży w dawnych szkołach ; Wstępne rozważania o samorządności w działaniach pedagogicznych ; Elementy samorządnego działania w Gimnazjum im. Sułkowskich w Rydzynie - warunki, metody, rezultaty ; Znaczenie współpracy w rozwoju pasji poznawczych i zainteresowań uczniów ; Idee samorządności a kształcenie nauczycieli na przykładzie działalności Seminarium Nauczycielskiego im. E. Orzeszkowej w Warszawie - warunki, formy i metody pracy, rezultaty / Antoni Gwizdak.

Zawiera: Pragmatyzm J. Deweya a samorządność i demokracja ; Istota pragmatyzmu Deweya ; Wychowanie w demokracji ; W stronę niezależności i samorządności / Andrzej Murzyn.

Zawiera: Naturalizm... a samorządność małych dzieci w koncepcji Celestyna Freineta ; Kilka refleksji o naturalizmie ; Elementy naturalizmu w koncepcji pedagogicznej Celestyna Freineta, czyli... "Wychowywać czy oswajać"? ; Naturalizm... a samorządność w klasie freinetowskiej ; Kilka uwag o metodach naturalnych w samorządności małych dzieci ; W stronę nauczycielskiej praktyki / Beata Oelszlanger.

Zawiera: System prewencyjny Jana Bosko i jego zastosowanie w tworzeniu wspólnoty ; Historia bielskiego ośrodka "Nadzieja" ; Niektóre metody i formy pracy ; Wychowanie władzy rozumu jako element postawy personalistycznej ; Religia na tle problemów wspólczesnego człowieka ; Fascynujący dar miłości ; Twórcza obecność wychowawcy / Stanisław Czesław Michałowski.

Zawiera: Rozdział drugi: Dziecko i nauczyciel, interakcje a współdziałanie we współczesnych koncepcjach i modelach kształcenia.

Zawiera: Przestrzenie-obszary integracji a formy współdziałania, czyli u podstaw uczenia się - naucznia kompleksowego ; Korelacja a integracja, czyli o niektórych konsekwencjach pomieszania pojęć ; Cztery obszary integracji ; Organizacyjne formy uczenia się - nauczania kompleksowego a współdziałanie i ntegracja ; Czasoprzestrzenie komunikacyjne w edukacji integralnej ; Waloryzacja międzyosobowej przestrzeni a strategie integrujące działania uczniów i nauczycieli (na tropach metaintegracji) / Bronisława Dymara.

Zawiera: Współczesne integracyjne systemy i modele kształcenia ; O niektórych pojęciach w procesach edukacyjnych - sprawy podstawowe ; Integracja w edukacji uczniów niepełnosprawnych ; Koncepcje integrowania wiedzy i reforma systemu edukacji ; Modele i koncepcje uczenia się we współpracy ; Systemy integracji pedagogicznej w Polsce i w innych krajach ; Podstawowe warunki integracji efektywnej - próba podsumowania / Genowefa Koć-Seniuch.

Zawiera: Kontakty interpersonalne w szkole źródłem szczęścia i frustracji ; Znaczenie kształtowania umiejętności interpersonalnych w szkole ; Rodzaje kontaktów interpersonalnych ; Kontakty dziecka w klasie i grupie rówieśniczej ; Radość, szczęście i frustracja a kontakty interpersonalne dziecka ; Szkoła jako źródło radości i frustracji ; Style porozumiewania się - niektóre refleksje i dane z badań ; Samopoczucie dziecka na różnych przedmiotach / Małgorzata Znaj.

Zawiera: Komunikacja niewerbalna w procesie edukacji ; Rozważania wstępne ; O niektórych cechach komunikacji ; Komunikacja między nauczycielem a uczniem i jej niektóre wyznaczniki ; Komunikacja niewerbalna jako element procesu komunikacji interpersonalnej ; O niektórych funkcjach komunikacji niewerbalnej ; O niektórych formach komunikacji pozawerbalnej dzieci 10-letnich ; Prace plastyczne dzieci formą komunikatu o niewerbalnych zachowaniach nauczycieli / Beata Wojtal.

Zawiera: Współdziałanie nauczyciela z dziećmi i ich rodzicami w procesie uczenia się - samokształcenia ; Zmiany w pracy współczesnego nauczyciela - niektóre inspiracje ; Sposób konstruowania własnego programu autorskiego ; Istota integracji w edukacji wczesnoszkolnej ; Nowe formy kontaktu z rodzicami ; Kształtowanie samorządności i demokracji wśród uczniów ; Współudziała nauczyciela i uczniów w działaniach kontrolnych i oceniajacych ; Trudności i perspektywy rozwoju nowych form współdziałania / Leonia Walczyk.

Zawiera: Współdziałanie nauczycieli i uczniów w tworzeniu oceny ; Kilka uwag o sytuacji oceny szkolnej dawniej i dziś ; Niektóre skutki nagłej zmiany trybu i sposobu oceniania ; Oceniać, kontrolować, opiniować - ale jak? ; Uczeń jako osoba oceniana i oceniająca ; Przykłady oceny opisowej / Teresa Zając.

Zawiera: Nabywanie przez dziecko kompetencji językowych i umiejętności posługiwania się symbolami w procesie edukacji wczesnoszkolnej ; Czym jest znaczenie słowa? ; Podstawy fizjologicznych i psychicznych procesów kształtowania się mowy dziecka ; Pojęcie języka w koncepcji lingwistycznej ; Rozwój mowy dziecka w aspekcie procesów porozumiewania się społecznego / Ewa Ogrodzka-Mazur.

Zawiera: Rozdział trzeci: Nowe przestrzenie integracji i formy współdziałania jako drogi poszukiwania wartości.

Zawiera: Współdziałanie - dialog - dyskusja w nauczaniu ; Współdziałanie w dialogu ; Praktyczne aspekty współdziałania w dialogu edukacyjnym ; Dyskusja jako metoda współdziałania ; Błędy występujące w dyskusji / Urszula Morszczyńska.

Zawiera: Działania muzyczne drogą demokratyzacji życia dzieci i dorosłych ; Demokratyczność muzyki ; Współdziałanie w muzyce a zawarte w niej filary demokracji ; Odpowiedzialność w muzyce a kształtowanie tolerancji u dzieci i młodzieży ; Utylitaryzm w muzyce - jej rola jako czynnika wychowawczego dzieci i młodzieży ; Muzyka - wielka wychowawczyni człowieka - wnioski i postulaty / Alina Górniok-Naglik.

Zawiera: Wsółdziałanie dzieci i młodzieży w toku nabywania kultury muzycznej ; Wzory i stereotypy osobowe kształtujące współdziałanie młodziezy i dorosłych ; Pojęcie kultury muzycznej i muzycznego rozwoju dziecka ; Współdziałanie - formą kształtowania dyspozycji demokratycznych ; Uwagi końcowe i dobre rady o wartości współdziałania / Jadwiga Uchyła-Zroski.

Zawiera: Współdziałanie a zajęcia plastyczne ; Współdziałanie w sztuce plastycznej ; Metoda dramy a stymulacja rozwoju dziecka w zakresie współdziałania ; Zajęcia plastyczne a współdziałanie dzieci / Urszula Szuścik.

Zawiera: Współdziałanie dzieci w toku pracy z komputerem ; Komputer jako narzędzie pracy dzieci ; warunki dobrych kontaktów dziecka z komputerem ; Współdziałanie dzieci w poznawaniu cech komputera i jego oprogramowania ; Współdziałanie ucznia z komputerem na lekcji / Wiesław Kluz.

Zawiera: Blok inspirujący samokształcenie na temat: Dziecko w świecie współdziałania - w stronę praktyki edukacyjnej.

Bibliogr. s. 385-398.

Zawiera m.in.: Spotkanie z przestepcą ; Istota twórczej resocjalizacji ; Intuicja i wyobraźnia w praktyce resocjalizacyjnej.

Zawiera m.in.: Między heurystyką a pedagogiką resocjalizacyjną ; Tożsamościowe konteksty twórczej resocjalizacji (spór z postmodernizmem, tania kultura, nowe konteksty pedagogiki resocjalizacyjnej) ; Współczesna mysl resocjalizacyjna - koncepcje i teorie (Koncepcje behawioralne, interakcyjne, wielowymiarowe) ; Resocjalizacja jako nauka o wychowaniu ; Człowiek. Twórcość. Tożsamość. Projektowanie resocjalizacji (człowiek jako sens wychowania, twórczość a resocjalizacja, krótki przegląd teorii twórczości, współczesne nurty pedagogiki kultury - pedagogika twórczości i jej przedstawiciele) ; Tożsamościowe konsekwencje socjalizacji nieletnich (młodzi Polacy a patologie społeczne, socjalizacja a rozwój tożsamościowy człowieka, środowiskowe mechanizmy socjalizacji, socjalizacyjna rola rodziny, socjalizacja a zaspokajanie potrzeb człowieka, socjalizacyjne uwarunkowania empatyczności i agresji.

Zawiera m.in.: Tożsamość nieletnich jako resocjalizacyjna kategoria zmiany ; Identyfikacja tożsamości ; Tożsamość a role społęczne ; Wzory jako narzędzie kreowania tożsamości ; Autoprezentacje nieletnich jako mechanizm zmiany parametrów tożsamości ; Refleksje empiryczne na temat wybranych parametrów tożsamości młodych Polaków ; Wizualizacje tożsamości ; Kreowanie alternatywnej autoprezentacji nieletnich ; Wywieranie wrażenia a wizualizacje tożsamościowe ; Normy i cechy autoprezentacyjne nieletnich ; Wpływ wizualizacji parametrów tożsamości na JA nieletnich.

Zawiera m.in.: Intuicja w procesie twórczej resocjalizacji ; Intuicja w działaniach pedagogicznych ; Intuicja a kreatywność wychowawcza ; Myślebnie intuicyjne ; Metodologiczne podstawy twórczej resocjalizacji ; Podstawowe różnice między koncepcją twórczej resocjalizacji a klasycznie pojmowaną pedagogiką resocjalizacyjną ; Heurystyczny wymiar resocjalizacji ; Metody twórczej resocjalizacji a heurytyczna wizja wychowania.

Zawiera m.in.: Metodyczne konteksty twórczej resocjalizacji ; Struktura i dynamika procesu twórczego w resocjalizacji ; Elemanty strukturalne procesu twórczego ; Etapy procesów przedtwórczych i interpretatywnych ; Dwubiegunowość procesu wychowania resocjalizacyjnego ; Reguła wzajemności a proces wpływu wychowawczego ; Teoretyczne przesłanki wychowania resocjalizacyjnego ; Twórcze postępowanie resocjalizacyjne ; Twórcza resocjalizacja jako sposób wywierania wpływu ; Kulturotechnika a metody twó120614czej resocjalizacji ; Uwarunkowania i ograniczenia twórczego postępowania resocjalizacyjnego ; Twórcza resocjalizacja jako proces i efekt ; Rola kompetencji wychowawczych w kreowaniu wychowanka ; Inne przesłanki skutecznej resocjalizacji.

Zawiera m.in.: Teleologiczne założenia twórczej resocjalizacji ; Zalecenie wszechstronnej diagnozy, komplementarności postępowania, elastyczności postaw pedagogicznych, adekwatnego doboru metody, kreowania wychowanka ; Strategie metodyczne w procesie twórczej resocjalizacji (strategie definicyjne, operacyjne) ; Procedury metodyczne w procesie twórczej resocjalizacji (metodyczne techniki rozwijające, utrwalające, adaptujące, rodzaje i funkcje technik operacyjnych).

Zawiera m.in.: Metody twórczej resocjalizacji ; Metoda Teatru Resocjalizacyjnego (MTR) - Z doswiadczeń Teatru Resocjalizacji "Scena Coda" ; Teoretyczne przesłanki Teatru Resocjalizacyjnego ; Refleksje wokół działalnosci teatralnej ; "Scena Coda" - krótka historia eksperymentu resocjalizacyjnego ; Wyniki eksperymentu ; Podstawowe założenia Metody Teatru Resocjalizacyjnego oraz Metody Resocjalizacji przez Sport (przesłanki osobowe, organizacyjne, etapy działalności).

Zawiera m.in.: Drama jako metoda wspomagająca proces resocjalizacji (pedagogiczne zaożenia dramy, podstawowe techniki dramowe) ; Terapia przez muzykę jako metoda wspomagająca proces resocjalizacji (rodzaje muzykoterapii, przebieg resocjalizacyjnych zajęć muzycznych, muzykoterapia alternatywna) ; Plastyka jako metoda wspomagająca proces resocjalizacji (wychowanie plastyczne, celowość resocjalizacji przez plastykę) ; Psychodrama i socjodrama jako metody wspomagające proces resocjalizacji (procedury psychodramatyczne, psychodrama, cele, struktura i role resocjalizacyjnych zespołów psychodrmataycznych i socjodramatycznych).

Zawiera m.in.: Między teorią a praktyką twórczej resocjalizacji ; Uwarunkowania efektywności form wychowawczych w zakładach poprawczych i schroniskach dla nieletnich ; Założenia badań i pytania badawcze ; Przegląd form i działań wychowawczych w zakładach poprawczych i schroniskach dla nieletnich ; Poziom zaangażowania wychowanków w proponowane formy zajęć (biografie nieletnich a poziom zaangażowania w zajęcia wychowawcze, biografie wychowanków a wybory form zajęć wychowawczych) ; Efektywność realizowanych zajęć w opinii wychowanków ; Formy wychowawcze a możliwości readaptacji społecznej wychowanków.

Zawiera m.in.: Wybrane formy działań socjalizacyjno-kulturowych w placówkach penitencjarnych ; Program socjalizacji kulturą na przykładzie Ośrodka Działań Kulturalnych przy Zakładzie Karnym w Siedlcach ; Więzienna twórczość literacka oraz współpraca z instytucją kultury na przykładzie Zakładu Karnnego we Włocławku ; Satyryczna działalność plastyczna jako alternatywa wychowawcza na przykładzie Aresztu Śledczego w Łodzi ; Aktywność w poznawaniu przyrody jako metoda wspomagająca resocjalizację skazanych na przykładzie Zakłądu Karnego w Grądach Woniecko ; Więzienna działalność teatralna na przykładzie Teatru "Po Drodze...", działającego przy Zakładzie Karnym w Kłodzku ; "Czarna Owca. Skazani na ochronę przyrody". Projekt resocjalizacyjno-oswiatowy realizowany w Zakładzie Karnym w Wołowie ; Więzienny program kulturalno-wychowawczy "Sztuka za kratą" - Areszt Śledczy w Kielcach ; Zakazane Twarze - prawdziwe historie życia mężczyzn z więzienia". Projekt psychodramowy realizowany w Oddziale Zewnętrznym Bemowo przy Areszcie Śledczym Warszawa Białołęka.

Zawiera m.in.: Zakończenie - od resocjalizacji naprawczej do kreująco-rozwojowej ; Resocjalizacja a wpływ społęczny ; Nowy wymiar pedagogiki resocjalizacyjnej ; Teoria i praktyka resocjalizacyjna. W poszukiwaniu konsensusu.

Zawiera m.in.: Scenariusz spektaklu "Tam na drugim brzegu" ; Projekt dramowy "Coś o Kacprze" ; Przykładowe techniki psychodramatyczne wspierające proces resocjalizacji ; przykładowe techniki socjodramatyczne wspierające proces resocjalizacji ; Ćwiczenia warsztatowe podnoszące samoocenę ; Ćwiczenia rozwijające umiejetności komunikacyjne.

Streszcz. ang., niem., ros. Spis treści także ang., niem., ros.

Bibliogr. s. 528.

Zawiera: WSTĘP. NARODZINY ARCHITEKTURY. Słowo o naturze architektury (gniazdo ptasie i gniazdo termitów - Antoine de Saint-Exupéry "Twierdza"; Magdalena Tulli "Sny i kamienie"); Architektura: piękno idei z kamienia (świątynia Zeusa Olimpijskiego w Atenach - Stanisław Witkiewicz "Pokonywanie bezwładu materii"); Plan konstrukcji - zwierciadło wszechświata (plan opactwa, w którym rozgrywa się akcja "Imienia róży" - Umberto Eco "Imię róży"); Na placu budowy (Jean Foquet, ilustracja do "Starożytności żydowskich" Józefa Flawiusza - Zbigniew Herbert "Barbarzyńca w ogrodzie"; Hanna Malewska "Kamienie wołać będą"; Ken Follet "Filary ziemi"). GROBOWCE. Słowo i kamień (menhiry w Carnac, dolmen w Borger, kromlech w Stonehenge, tumulus w Evessen - Wiktor Hugo "Architektura - wielka księga ludzkości"; Jan Parandowski "Literatura a architektura"); Grobowiec władzy, władza państwa - piramida Cheopsa (piramida Cheopsa w Gizie - Bolesław Prus "Faraon"); Sarkofag Fryderyka III (sarkofag Fryderyka III z katedry św. Szczepana w Wiedniu - Gerhard Roth "Sarkofag Fryderyka III"); Nagrobek Firlejów (nagrobek Firlejów z kościoła parafialnego w Janowcu - Katarzyna Mikocka-Rachibowa "Nagrobek Firlejów"). ŚWIĄTYNIE. Świątynia dawnego boga (świątynia Posejdona w Paestum - Kazimierz Przerwa-Tetmajer "Świątynie w Paestum II"). Pismo Święte architektury (katedra w Chartres - Stanisław Wyspiański "Chartres - portal"); Barwy średniowiecza - witraże (witraż "Drzewo Jessego" z katedry w Chartres - Julian Przyboś "Widzenie katedry w Chartres"); Katedra wieków (kościół Mariacki w Krakowie - Józef Ignacy Kraszewski "Kościół Mariacki w Krakowie"); Bazylika św. Piotra - centrum świata chrześcijańskiego (Bazylika św. Piotra w Watykanie - Giorgio Vasari "Kopuła Bazyliki św. Piotra"; Johann Wolfgang Goethe "Podróż włoska"; Dan Brown "Plac św. Piotra z lotu ptaka"). DOMY. Dom - centrum wszechświata (Eugène Emmanuel Viollet-le-Duc, rycina "Pierwszy dom" - Olga Tokarczuk "Dom dzienny, dom nocny"); Budujemy dom (dom w tajdze - Igor Newerly "Wzgórze Błękitnego Snu"); W polski dworku (dwory na Mereszowszczyźnie i w Żelazowej Woli - Adam Mickiewicz "Pan Tadeusz"; Wincenty Pol "Pieśń o ziemi naszej"; Eliza Orzeszkowa "Nad Niemnem"); Kamienica na Starym Mieście w Warszawie (kamienica Fukierów w warszawie; Zofia Stankiewicz, grafika "Podwórze domu Fukiera" - Artur Oppman "Stary dom"); Natura mieszczańskiego domu (dom Marka Twaina w Hartford - Stefan Chwin "Kartki z dziennika"); Architektura wnętrz według Stanisława Wyspiańskiego (meble zaprojektowane przez Stanisława Wyspiańskiego - Tadeusz Żeleński (Boy) "Historia pewnych mebli"); Blokowisko (blokowisko w Warszawie - Miron Białoszewski "Zbudowani, sklocowani; "[Ja stróż latarnik nadaję z mrówkowca...]"). ZAMKI. W średniowiecznym zamku (Castel del Monte w Apulii - Ferdynand Gregorovius "Castel del Monte"; Jarosław Iwaszkiewicz "Castel del Monte"); W krzyżackim gnieździe (zamek Krzyżacki w Malborku - Henryk Sienkiewicz "Krzyżacy"); Mury Chillonu (zamek Chillon - George Byron "Więzień Czyllonu"; Zygmunt Krasiński "Zamek Chillon"); Zamczysko romantyka (ruiny zamku w Czorsztynie - Seweryn Goszczyński "Zamczysko czorsztyńskie"); Zamek w Montmort (zamek w Montmort - Wiktor Hugo "Zamek w Montmort"); Ruiny Orientu (ruiny zamku w Bałakławie - Adam Mickiewicz "Ruiny zamku w Bałakławie").PAŁACE. Po prostu Luwr (Luwr - Józef Ignacy Kraszewski "Luwr"); Perła baroku (Zwinger, kościół Frauenkiche i kościół Hofkirche w Dreźnie - Stanisław Staszic "Zwinger"; Józef Ignacy Kraszewski "Drezno"); Pałac Burbonów w Casercie (pałac Burbonów w Casercie - Ferdynand Gregorovius "Pałac Burbonów, Caserta"; Petersburskie pałace (Pałac Zimowy w Petersburgu; pałac w Carskim Siole - Jarosław Iwaszkiewicz "Petersburg"); W cieniu antyku: klasycystyczna posiadłość Czartoryskich w Puławach (pałac Czartoryskich, brama rzymska, Kaplica pałacowa, Domek gotycki i świątynia Sybilli w Puławach - Bolesław Prus "Puławy"); Pałac Staszica (pałac Staszica w Warszawie - Władysław Tatarkiewicz "Pałac Staszica"); Kapitalizm i architektura (Israel Joshua Singer "Bracia Aszkenazy"). DACHY. Metafizyka dachu (kamienne domy "trullo" - Olga Tokarczuk "Dom dzienny, dom nocny"); O dachu jak ściana górska z alpejskiej baśni (dach katedry św. Szczepana w Wiedniu - Gerhard Roth "Dach katedry św. Szczepana"); Najsłynniejszy dach Florencji (Santa Maria del Fiore we Florencji - Jarosław Iwaszkiewicz "Florencja w deszczu"); Dachy Starego Miasta w Warszawie (rynek Starego Miasta w Warszawie - Artur Oppman "Dachy"). SCHODY. Majestat wersalskich schodów (ogród i schody oranżerii w Wersalu - Rainer Maria Rilke "Schody oranżerii. Wersal"). Schodami w górę, schodami w dół (Schody Hiszpańskie w Rzymie - Jarosław Iwaszkiewicz "Podróże do Włoch"). WIEŻE. Architektoniczna fantazja: najsłynniejsza wieża świata (wieża w Pizie - Franciszek Salezy Dmochowski "Krzywa Wieża w Pizie"); O fikcyjnej wieży idei i szaleństwa (katedra w Salisbury - William Golding "Wieża"); Miasto wież (Sam Gimignano - Manuela Gretkowska "Europejka"); Perspektywa z wieży Eiffla (wieża Eiffla w Paryżu - Gabriela Zapolska "Wieża Eiffla"). MIASTA. Narodziny miasta (XIV-wieczny plan Rzymu - Antoine de Saint-Exupèry "Twierdza"); Harmonia Akropolu (Akropol - Zbigniew Herbert "Labirynt nad morzem"); Powstanie Paryża (wyspa Cité z lotu ptaka - Wiktor Hugo "Paryż z lotu ptaka"); Miasto na wodzie (Canale Grande, Pałac Dożów i bazylika św. Marka w Wenecji - Marcel Proust "W poszukiwaniu straconego czasu"; Ewa Bieńkowska "U świętego Marka w Wenecji"); Urbanistyczny model kosmosu (rynek i kościół Mariacki w Krakowie - Adam Zagajewski "W cudzym pięknie"); Miasto prywatne (widok ogólny i plan Zamościa - Władysław Tatarkiewicz "Zamość"); Renesansowy rynek (kościół farny oraz kamienice Przybyłów i Celejowskich w Kazimierzu nad Wisłą - Zbigniew Herbert "List z Kazimierza"); Na bagnach Newy (twierdza Pietropawłowska, Prospekt Newski, sobór Kazański, sobór Izaaka i admiralicja w Petersburgu - Josif Brodzki "Architektoniczne krajobrazy"); Ulica Krokodyli (ulica Stryjska w Drohobyczu - Bruno Schulz "Ulica Krokodyli"); Poeta, wykrzyknik ulicy (Lyonel Feininger "Czerwona wieża w Halle" - Julian Przyboś "Gmachy"); Wieżowce miasta (widok na ulice Manhattanu - Kazimierz Brandys "Nowy Jork"). FONTANNY. Strofy o fontannie (fontanna na placu św. Piotra w Watykanie - Rainer Maria Rilke "Rzymska fontanna, Borghese"); Fontanna Czterech Rzek (Gianlorenzo Bernini, Fontanna Czterech Rzek w Rzymie - Filippo Baldinucci "Fontanna Czterech Rzek"); Fontanna o smaku szampana (fontanna di Trevi w Rzymie - Jarosław Iwaszkiewicz ("Nie rzucam monet do fontanny Trevi..."). MOSTY. Na brzegach średniowiecznego Rodanu (most św. Benezeta w Avinionie - Maria Konopnicka "Most Świętego Benezeta"); Nad brzegami Życia i Śmierci (Ponte della Sanità w Neapolu - Gustaw Herling-Grudziński "Most"); Między Bośnią a Serbią (most na Drinie - Ivo Andrić "Most na Drinie"); Wenecki rumak i praskie brytany (Ponte Rialto w Wenecji; most Karola w Pradze - Wacław Kubacki "Ponte Rialto"; Bohumil Hrabal "Most Karola w Pradze"); Piękny most nad brzydką rzeką (Ponte Santa Trinità we Florencji - Roman Brandstaetter "Ponte Santa Trinità we Florencji"). DETALE. Tympanon niebios (portal katedry w Chartres - Umberto Eco "Tympanon"); Oko rozety (rozeta katedry Notre Dame w Paryżu - Rainer Maria Rilke "Różyca"); A każdy anioł inny (śmiejące sie anioły z katedry w Chartres - Rainer Maria Rilke "L'Ange du Méridien"); Kamienny Jezus (podwoje bocznego przysionka katedry w Chartres - Hanna Malewska "Kamienie wołać będą"); Łuk sprawiedliwości wzorowej (Łuk Sprawiedliwości łączący kościół Sant'Eligio ze szpitalem w Neapolu - Gustaw Herling-Grudziński "Łuk Sprawiedliwości"). POSTRZEGANIE ARCHITEKTURY. W blasku światła (katedra w Rouen - Józef Czechowicz "Rouen! Rouen"; Gustaw Flaubert "Pani Bovary"); Son et lumière (zamek Chenonceau nad Loarą - Zbigniew Herbert "Światło i architektura"); Budowla: wielość spojrzeń, wielość obrazów (katedra Notre Dame w Paryżu - Julian Przyboś "Zapiski bez daty"); Literackie fascynacje ruiną (Cyprian Norwid ["Gdziekolwiek z muru wyrosłego szczerbie..."]); "Brzydka" architektura (Partenon; Wiktor Zin "Stary Hrubieszów" - Wiktor Zin "Piękno w brzydocie"). ARCHITEKTURA I IDEA. Architektura labiryntu (schemat labiryntu pałacu w Knossos - Wisława Szymborska "Labirynt"; Jorge Luis Borges "Labirynt"); Architektura widziana z kosmosu (Wielki Mur Chiński - Franz Kafka "Budowa Chińskiego Muru"; Ryszard Kapuściński "Myśl chińska"; Tadeusz Różewicz "Nauka cierpliwości"); Świat roślinnego raju w architekturze" (fasada katedry Notre Dame w Paryżu; filary gotyckie; schemat gotyckiego okna - John Ruskin "Rajska roślinność"); Idea architektury - architektura idealna (Piero della Francesca "Miasto idealne" - Tomasz Morus "Utopia"); Architektura namalowana (Rafael "Szkoła ateńska" - Julian Stryjkowski "Pożegnanie z Italią"); Literacki projekt budowli (Leon Chwistek "Projekt górskiego hotelu"); Marzenie architektów (uczelnia Bauhaus w Dessau - Stefan Żeromski "Szklane domy"); Nic dwa razy się nie zdarzy (Hundertwasserhaus w Wiedniu - Stach Szabłowski "Hundertwasserhaus"). ARCHITEKTURA I HISTORIA. Olbrzym starożytnej architektury (Koloseum - Jan Parandowski "Koloseum"); Architektura i historia - historia dzieła architektury (meczet w Kordobie - Ryszard Kapuściński "Kordoba"); Opactwo Mont-Saint-Michel (opactwo St. Michel - Bohdan Królikowski "Klasztor Mont-Saint-Michel"); Mury imperium (Kreml w Moskwie - Ryszard Kapuściński "Kreml: czarodziejska góra"); Gruzy katedry (katedra św. Jana w Warszawie - Mieczysław Jastrun "Ruiny katedry św. Jana). ARCHITEKTURA I STYLE. W stylu romańskim (kolegiata św. Marcina w Opatowie - Jarosław Iwaszkiewicz "Kolegiata w Opatowie"); Niebotyczny gotyk (katedra Notre Dame w Paryżu - Wiktor Hugo "Katedra Marii Panny w Paryżu"; Julian Przyboś "Notre Dame"); Kamienny las (katedra św. Piotra i NMP w Kolonii - Friedrich Schlegel "Kolonia"; Fraçois René Chateaubriand "Duch chrześcijaństwa"); Ogrody sentymentalne (grobowiec Jana Jakuba Rousseau na Topolowej Wyspie w Ermenonville - Zbigniew Herbert "Ermenonville"); Gotyckie inspiracje architektury XIX w. (katedra w Lourdes - Emil Zola "Lourdes"); Fabrykancka secesja (willa Leopolda Rudolfa Kindermanna i pałac Poznańskiego w Łodzi - Władysław Reymont "Ziemia obiecana"); Piękno organiczne - Art Nouveau (Casa Milà i Sagrada Familia w Barcelonie - Wojciech Wencel "Przepis na arcydzieło"); Styl zakopiański (dom "Pod Jedlami" - Stanisław Witkiewicz "Dom "Pod Jedlami""). ARCHITEKTURA I TECHNIKA. Pałac Maszyn (Galerie des Machines w Paryżu - Gabriela Zapolska "Hala maszyn"); Futurologiczny machinopałac (Kazmierz Brandys "Centrum Pompidou"); Piramida ze szkła i żelaza (piramida na dziedzińcu Luwru w Paryżu - Dan Brown "Piramida"). ARCHITEKTURA W CHMURACH. Perspektywa ze szczytu imperium (panorama miasta, Statua Wolności, Brooklyn Bridge i Empire State Buiding w Nowym Jorku - Julian Przyboś "Wierzchołek imperium. Top of Empire State"); Budowla podarunek (Pałac Kultury i Nauki w Warszawie - Marek Nowakowski "Pałac"). ARCHITEKTURA I SZTUKA. Architektoniczna księga lęku i nadziei (katedra w Arles - Zbigniew Herbert "Arles"); Średniowieczna synteza sztuk (katedra Notre Dame w reims - Stanisław Wyspiański "Reims"); Architektura według... pędzla Pietera Senredama (Pieter Saenredam "Wnętrze Grote Kerk w Haarlemie" oraz "Plac Mariacki w Utrechcie i kościół p.w. Marii Panny" - Zbigniew Herbert "Portret architektury"); Msza: modlitwa i spektakl sztuki (Aleksander Wat "Nieszpory w Notre Dame"). SŁOWNICZEK POJĘĆ ARCHITEKTONICZNYCH. ŹRÓDŁA CYTATÓW. INDEKS DZIEŁ ARCHITEKTURY. INDEKS DZIEŁ MALARSKICH, SCHEMATÓW I RYSUNKÓW. INDEKS PISARZY I ICH DZIEŁ. BIBLIOGRAFIA. SPIS ILUSTRACJI.